HET VERHAAL VAN LODEWIJK

Bij het ontvangen van de uitnodiging van een besloten wedstrijd voor de inrichting van het nieuwe

universiteitsrestaurant van de Universiteit Utrecht in de binnenstad, werd ons onmiddellijk duidelijk

dat dit een bijzondere opdracht was om verschillende redenen. De belangrijkste om op te noemen zijn

uiteraard de Universiteit Utrecht als bijzondere opdrachtgever en de opdracht zelf, namelijk het

inrichten van een 800m² groot studentenrestaurant in verschillende aaneengekoppelde monumentale

panden in de binnenstad van Utrecht.

Aangezien niemand bij ons op bureau de binnenstad van Utrecht echt kende, besloten we een gids in

te huren van het architectuurcentrum Aorta, om ons een rondleiding te geven op locatie.

Het bestaande monumentale gebouwencomplex was prachtig, fase 1 en fase 2 van de nieuwe

universiteitsbibliotheek waren reeds in gebruik (fase 3 was o.a. de inrichting van het

universiteitsrestaurant), het architectenbureau Grosfeld van der Velde Architecten was er schitterend

in geslaagd om het programma en de monumentaliteit met elkaar te verzoenen. Alleen al het bezoek

aan de bibliotheek vormde voor ons een meer dan geslaagd bezoek aan Utrecht.

De panden aan de Drift gebouwd in originele Nederlandse bouwstijl bleken beschermd door

monumentenzorg, Vooral de tijdelijke inrichting tot het paleis van Lodewijk Napoleon, broer van

Bonaparte, sprak onmiddellijk tot de verbeelding. Wat een geschiedenis, wat een pracht en praal

moet hier aanwezig geweest zijn.

Na het bezoek met de architectuurgids, werd de potentie van deze opdracht helemaal helder, wij

moesten de grandeur van de ooit rijke geschiedenis van de panden op een hedendaagse manier zien

terug te brengen!

De indelingsschema's van het 800m² grote universiteitsrestaurant waren al zowel door de

horeca-adviseur, als door het architectenbureau uitgewerkt, waarvan verwacht werd, dat wij daarop

onmiddellijk konden mee van start gaan. Hoewel wij de correctheid van deze indeling op zich niet in

vraag stelden, vonden wij dat we op zoek moesten gaan naar alternatieve indelingen, vooral omdat

wij dan ook zelf deze indeling ons eigen konden maken. Een oefening waarna evengoed zou kunnen

blijken dat de bestaande indeling ook onze voorkeur geniet. We gaven onszelf dan ook de vrijheid niet

beperkend, maar heel onbevooroordeeld verschillende indelingen te testen. Eenvoudige maar heldere

uitgangspunten die we onderzochten, waren het voorzien van zitplaatsen voor studenten aan de

ramen, het bundelen van de personeelruimtes en het zoeken naar de juiste positie van het

uitgifteplein. Onze studies werden door de opdrachtgever en het team van adviseurs goed ontvangen, waaruit zelfs

een voor iedereen betere indeling naar voren kwam.

Tegelijkertijd zochten we naar historische interieurelementen uit de periode van de Gouden Eeuw in

de Nederlanden, die we als inspiratie konden gebruiken om op een hedendaagse manier

architecturaal te herinterpreteren: houten en stenen vloeren, houten lambrisering, stofferingen,

houten balkenstructuren, wandmotieven,…

In onze zoektocht naar de geschiedenis van het gebouw vonden we ook een historisch grondplan van

het voormalig paleis, dit gaf ons de mogelijkheid om ruimtes naar hun destijdse originele functie terug

te benoemen, zoals “De Voorkamer” en “Het Salon”. Aanvullend noemden wij het te voorziene

uitgifteplein “De Keuken”, en de twee achterste ruimtes “De Eetkamer” en “Het Kabinet”.

Deze benamingen worden boven de doorgangen van elke ruimte weergegeven. Dit geeft naast een

extra benadrukking van de kamerstructuur ook de mogelijkheid aan studenten om gemakkelijk met

elkaar af te spreken in het restaurant.

De indeling volgens kamerstructuur sluit aan bij de visie van monumentenzorg om de originele

indeling van de panden te respecteren. In tegenstelling tot het zoeken naar maximale openheid en

een uniforme materialisering zoals in hedendaagse architectuur vaak voorkomt, vormt de

kamerstructuur in dit project een rijkelijke diversiteit aan verschillende ruimtes en diverse materialen

die elkaar ondersteunen en versterken.

Door het introduceren van deze kamers was het voor ons voor de hand liggend om elke ruimte een

eigen sfeer toe te kennen, om de studenten een waaier aan verschillende sferen te bieden. Zo kunnen

zij kiezen waar ze op dat moment wensen te vertoeven.

DE VOORKAMER

De Voorkamer vormt de hoofdtoegangsruimte van het restaurant, deze ruimte verdiende dan

ook een monumentale uitstraling als ontvangstruimte.

Het rooster van balken aan het plafond, verwijst naar typische plafondbalkstructuren uit het

verleden. De balken verbergen zowel constructieve stalen balken, als luchtkanalen voor de

ventilatie van de ruimte.

Het wegwerken van de verlichting op een indirecte manier en de akoestisch absorberende

spuitpleister in de bovenliggende vlakken, zorgen er mee voor dat de vormentaal van het

raster zuiver blijft.

Patronen van plafond en vloer zijn identiek en versterken onderling het ruimtelijk gevoel. De

keuze voor 2 verschillende afwerkingen van Belgische hardsteen (in heel de bibliotheek was al

Belgische hardsteen geplaatst in fase 1 en 2) benadrukt het patroon.

Verschillende indelingen werden onderzocht, maatwerk zoals de zitcoupés werd bedacht om

intimiteit te creëren vlak naast de hoofdcirculatie door de Voorkamer naar de achterliggende

kamers.

Zowel het vaste als het losse meubilair met onder andere stoelen, maatwerk en standaard

tafels, de lange zitbank en de zitcoupés zijn allemaal in eik uitgevoerd. De stoffering in 2

grijstinten, is opgedeeld in een stoffering met gesloten afwasbare textuur onderaan, en een

open akoestisch absorberende stof bovenaan, zo kan akoestiek en onderhoud beiden

gerespecteerd worden.

De 4 kunstwerken boven de lange zitbank zijn van gerenommeerd kunstfotograaf Hendrik

Kerstens. Een Amsterdams fotograaf, die zijn dochter op een hedendaagse manier

fotografeert met een sterke verwijzing naar het werk van Johannes Vermeer. Zijn

herinterpretatie op de schilderkunst uit de Gouden Eeuw past perfect binnen ons concept.

HET SALON

De “lichte” Voorkamer heeft het Salon als “intiemere” tegenhanger, dit contrast tussen de

twee aangrenzende ruimtes werkt aanvullend.

De positionering van het Salon aan de Drift werkt zowel overdag als 's avonds uitnodigend

naar de straat toe.

De houten vloer en lambrisering in donker getinte eik, verwijst naar een

mozaïek-parketpatroon dat werd uitvergroot. Dit doorlopend parketpatroon geeft de

ruimte een geborgenheid. Door de verspringing in plafondhoogte in de ruimte vormt de

lambrisering één sterke lijn in de ruimte en creëert zo een menselijke schaal.

De verlichting in de ruimte bestaat uit spots die dieperliggend zijn geplaatst, de

positionering van de spots is functioneel bepaald boven de tafelvlakken en de bar.

Hierdoor ontstaat een bundel van licht enkel op de plaatsen waar het functioneel nodig is,

en blijft de rest van de ruimte eerder donker.

Door een eigen toegang aan het Salon toe te voegen kan het Salon 's avonds open blijven

zonder afhankelijk te zijn van de rest van het gebouw waardoor het zijn functie als

bar/lounge optimaal kan benutten.

In het lichtgevend volume zitten alle personeelsfuncties vervat, zoals de spoelkeuken met

aan de gangzijde naar de Voorkamer een innamepunt voor de afwasband.

Dit volume is afgewerkt met een lichtwand die bestaat uit cnc-gefreesde volkernpanelen

bekleed met laminaat, omwille van stootvastheid. De grafiek is een uitvergroting van het

motief van een papieren onderlegger. De verlichting is op de achterzijde van de

volkernpanelen geplaatst en bestaat uit energiezuinige block-leds. Hierdoor ontstaat de

meest ideale lichtspreiding. De panelen waarop het licht terug reflecteert in de ruimte, zijn

akoestisch absorberende panelen.

De verschillende zitmogelijkheden zoals loungeplekken met lage tafeltjes, stoelen aan

lange tafels en barkrukken aan hoge tafels bieden een boeiende variatie aan studieplekken

voor studenten.

DE KEUKEN

Het uitgifteplein, werd door ons “Keuken” genoemd en is opgevat als een dienstkeuken

uit de Gouden Eeuw. De houten kasten waarin koelmeubels zijn verwerkt, de massief

stenen togen, de doorhangende wand als afzuigkap en de centrale tafel als soeptafel

dragen aan dit gevoel bij.

Door het zoeken naar de juiste verhoudingen en het doorgedreven detailleren van de

standaard uitgiftemeubels leidt dit tot een uitgifteplein met een heldere uitstraling

zonder in te boeten aan functionaliteit.

Het grootformaat tegels op de vloer en de daarop uitgelijnde wandbetegeling

vervolledigen de sfeer van de Keuken.

De historische ramen naar de aangrenzende binnenpatio en de monumentale originele

deuren, dragen bij tot de sfeer en uitstraling van deze ruimte als authentieke

overgebleven elementen.

DE EETKAMER

De Franse invloed die de panden gekend hebben wordt in de laatste twee ruimtes

opnieuw tot leven gewekt.

Een parketpatroon in Hongaarse punt dat in de Franse geschiedenis veelvuldig werd

toegepast is uitvergroot en resulteert in een hedendaags vernieuwend effect. De

overige ruimte elementen zoals stoelen, tafels, gordijnen en wandstoffering zijn qua

kleurschakeringen sterk op elkaar afgestemd.

De indirecte verlichting versterkt het in elkaar overvloeien van de verschillende

elementen.

De originele Franse moulures op het plafond zijn gerestaureerd en worden door

cirkelvormige strakke pendelarmaturen centraal uitgelicht.

De bloemenwand is geïnspireerd op de rijk gedecoreerde bloembehangen uit de

Franse stijlperiode.Het traditioneel behangmotief met rozen werd uitvergroot en

grafisch pixelmatig opgebouwd met kleine cirkels .

De multifunctionaliteit die in deze ruimte gevraagd werd, wordt mede bereikt door

het kiezen voor stapelbare stoelen en inklapbare tafels, waardoor deze ruimte volledig

vrij gemaakt kan worden.

De vormgeving van de stoelen verwijst op een abstracte manier naar de Franse

stoelen van die tijd.

De keuze voor gordijnen uit screenstof in deze ruimte, geeft een heel andere sfeer,

dan de screens die voorzien zijn in de andere ruimtes. Tevens dragen zij bij tot de

Franse sfeer die deze ruimte uitstraalt.

HET KABINET

Het Kabinet is een verlengde ruimte van de Eetkamer en verbindt de patio tevens met

het restaurant.

Op de wanden zijn micro geperforeerde panelen aangebracht die functioneren als

akoestische lambrisering. Door deze wanden in de ruimte te introduceren werd ook

de asymmetrische vorm van de ruimte opgelost.

Een centrale ronde tafel vormde de sterkste indeling voor deze ruimte. De gouden

plafondkoepel werd uitgelijnd op en versterkt de vorm van de tafel.

De volledig met indirecte verlichting uitgelichte ruimte, vormt z'n hoogtepunt in de

spot die centraal in de tafel zit en via het gouden plafondvlak in de ruimte reflecteert.

Door de dubbele glazen deur tussen het Kabinet en De Eetkamer is deze ruimte

volledig afsluitbaar en kan deze gebruikt worden als stille studiewerkplek of als

vergaderzaal.